Het kruis in de orthodoxe theologie

In voorbereiding op de zondag van het heilige Kruis

 

 

In Jezus Christus is de dood het opperste offer : vooreerst omdat zij ondergaan is als verzoening voor alle menselijke zonden; en in de tweede plaats, omdat Christus zich onderwerpt aan het offer van het kruis alleen wanneer Zijn uur gekomen is, dus niet toevallig. Dit betekent dat Zijn offer ondergaan is op het moment waarop Hij tot Zijn einde toe het mysterie die, van alle eeuwigheid, de mens betreft.
Hier raken we het hart zelf van het probleem : de historische reële dood van Jezus Christus die ons tegelijk de oplossing biedt, te weten dat het antwoord op de aankondiging van de dood van God, het evangelie van de verrijzenis van de mens is. En omgekeerd, indien de Verrijzenis volgt op het Kruis en indien zij het begin is van de achtste dag, dan is het offer van de Heer een conclusie en een opperste bekroning van de achtste dag.

Gregorius Palamas : over de heilige iconen

De Heilige Gregorius Palamas : Over de heilige iconen.

‘Je zal u geen afbeelding maken, noch van iets in de hemel hierboven, noch van iets op de aarde beneden of in de zee’ (Ex.20,4), in deze betekenis dat we ze niet mogen aanbidden en verheerlijken als goden. Want allen zijn schepselen van de ene God, geschapen door hem in de Heilige Geest door Zijn Zoon en Logos van God in deze laatste tijden vlees geworden uit een maagd. Hij is op aarde verschenen en werd deelgenoot van mensen. Hij heeft voor de bevrijding van de mensen geleden, is gestorven en verrezen. Hij is neergedaald met zijn lichaam in de hemelen, en « zit neer aan de rechterhand van de Majesteit in de hoge »(Hebr.1,3). Hij zal wederkomen met Zijn Lichaam om levenden en doden te oordelen. Uit liefde voor Hem zal je een icoon maken, voor Hem die mens is geworden voor ons, en door Zijn icoon zal je hem in herinnering brengen en Hem aanbidden. Door de icoon zal uw verstand op een verheven wijze het eerbiedwaardige Lichaam van de Verlosser erkennen.

Veertigdagentijd in de vroege kerk

Onder ‘Veertigdagentijd’ wordt een periode van boete en inkeer verstaan die voorafgaat aan het Paasfeest.
Naam
De term ‘Veertigdagentijd’ is afgeleid van het Latijnse ‘Quadragesima’. Evenals het Griekse Tessarakostê betekent dat woord ‘veertigste’ en duidde het aanvankelijk de dag aan waarop deze periode begon, maar het werd al vroeg gebruikt voor de hele voorbereidingstijd. We vinden de term in deze betekenis voor het eerst bij Hieronymus (in een brief uit 384/5) en in het pelgrimsverslag van Egeria (ca. 381-384). De Franse benaming ‘Carême’ en het Italiaanse ‘Quaresima’ zijn van het Latijnse woord afgeleid. Het Nederlandse ‘Vastentijd’ benadrukt evenals het Duitse ‘Fastenzeit’ één belangrijk aspect van de voorbereiding, terwijl het Engelse ‘(Great) Lent’ samenhangt met het seizoen waarin de periode (op het noordelijk halfrond) valt.

Begin van de Grote Vasten

De orthodoxe Kerk staat aan de vooravond van de Grote Vasten als voorbereiding op Pasen

 

Zondag 1 maart is de laatste zondag van de voorvasten.Na de Goddelijke Liturgie zal de Kerk in een speciale sfeer herschapen worden : men zal er plechtig de vespers van VERGEVINGSZONDAG vieren, wij vragen aan allen vergiffenis voor onze fouten. Dit luidt officieel reeds een overgang in naar de Grote Vasten de zondag daarop. Die zondag eten de Orthodoxen ook geen vlees, omdat wij ons reeds willen aanpassen aan de grote inspanning die zeven dagen later van ons verwacht wordt.

Troparion van Vergevingszondag

Een bittere spijze was het die Adam uit het paradijs verdreven heeft : hij weigerde om te vasten volgens het gebod van zijn Heer, en werd toen veroordeeld om de aarde, waaruit hij genomen was, met veel moeite te bewerken, en zijn brood te eten in het zweet zijns aanschijns. Laat ons daarom het vasten beminnen, opdat wij niet als Adam wenen moeten buiten het Paradijs, maar dat wij daarin mogen binnentreden.

Kondakion van Vergevingszondag

Gids der wijsheid, Schenker van het verstand, Opvoeder der onverstandigen en Beschermer der armen, bevestig en onderricht mijn hart, o Meester. Schenk mij het woord, Gij die het Woord des Vaders zijt, want zie, mijn lippen houden niet op om tot u te roepen : Barmhartige, ontferm U mijner, die gevallen ben.

PS t.8 – Doet geloften aan de Heer uw God. God wordt gekend in Judea : zijn Naam is groot in Israël. ALL : Het is goed de Heer te belijden ….psalm 216 – Rom.13,11b-14,4 – Matt. 6,14-21.
Het Orthodox Pasen valt dit jaar ongeveer één maand later dan het Katholieke Pasen.

Aan de vooravond van de vastenperiode

VASTEN,GEBED EN LIEFDE

De periode van de vasten, van de veertig dagen die beginnen met Vergevingszondag, kan begrepen worden als een volmaakt unieke tijd, een tijd van voorbereiding tot het jaarlijkse Pasen van de lente, en daardoor, tot het eeuwige Pasen van de ‘doortocht’ ( dit is de letterlijke betekenis van het joodse woord Pasen-Pesah), van het bederfelijk leven naar het eeuwig leven, van het halfduister naar het licht, van de ballingschap in een verre wereld, deze van de zonde, naar het visioen van het ‘van aangezicht tot aangezicht’ in het Koninkrijk. Het programma van de Vasten dat de voortdurende ascese van gans het christelijk leven, bewust en verantwoordelijk samenvat en terug in herinnering brengt, is het antwoord op de drie bekoringen welke Christus in de loop van de veertig dagen heeft ondergaan in de woestijn ,en waarin Hij niet at en honger leed (Mt.4,3).

Bekoring van het brood :
’t Is te zeggen, van elk aards voedsel welke aan de mens de illusie geeft uit zichzelf te kunnen leven, door in wezen elke angst voor de dood en de vrees voor het hiernamaals te verdringen Kiezen om honger te hebben, te vasten, is ook kiezen om open te staan voor een ander voedsel : het woord en het brood van de levende God, waar elke mens nood aan heeft om te kunnen voortbestaan.

Bekoring van het mirakel :
’t Is te zeggen een onbeperkte macht over de anderen, door hen te dwingen om God te aanbidden, om Hem te gehoorzamen, door hen te onderwerpen, veeleer dan ten overstaan van hen te handelen door middel van het enig mirakel van de Heilige Geest, dat van de liefde, van de bekering van het hart. Deze innerlijke bekering eist de ontlediging van zichzelf, de weigering om gediend te worden. De ‘Zoon des mensen is niet gekomen om gediend te worden, maar om te dienen’(Marc.10,45). De waarachtige liefde moet erop gericht zijn om al onze relaties, al onze menselijke houdingen, tot de meest gewone toe, te doordringen.

Bekoring van de macht …
…over de koninkrijken van deze wereld, met als enige voorwaarde, om de satan te aanbidden. ‘Gij zult de Heer uw God aanbidden en Hem alleen dienen’. Deze aanbidding van God de Vader in Christus door de Heilige Geest moet onze belangrijkste innerlijke houding zijn, het meest vaststaande gegeven in ons leven, de meest absolute voorrang van alles in het geloof van elk menselijk wezen. Het nederig en onopvallend gebed, zoals de dagelijkse tekens van liefde kunnen in werkelijkheid ons hart zodanig overrompelen, dat het voor altijd gekwest blijft. Het waarachtige gebed is niet alleen spreken en in dialoog treden met God, maar het moet in het binnenste van onszelf gebed van de Heilige Geest zijn, die in ons leeft en die samenvalt met ons menselijk bestaan en onze meest persoonlijke en diepste bezieling.
Dit driedelig programma van de Vasten moet gekruid worden met bescheidenheid , het niet-uiterlijk vertoon, de vreugde op het gezicht, met het niet beoordelen van de zwakken, met het niet jaloers zijn op de sterken, met het gevoel ook, dat de Heer Jezus gekomen is om de zondaars te redden waarvan ik de eerste ben (‘Laat mij eerst mijn eigen zonden zien en mijn broeder niet beoordelen’). De vrucht van de Vasten en haar kracht zal het gebed zijn, het teken van de komst in ons van de Heilige Geest van liefde zal de liefde zelf zijn, de liefde voor onze naaste, voor iedereen waarvoor Christus is gestorven.

Vertaling : kris biesbroeck

De parochie

De Parochie is de oudste institutie van de Kerk. Zij heeft beproevingen doorstaan en weerstand geboden voor het welzijn van de christenen, gedurende gans haar bestaansgeschiedenis. De parochie is geen ‘deeltje’ van de Kerk. Zij IS de kerk. Want niets ontbreekt aan de parochie opdat zij een Kerk zou zijn. De parochie is onze kerkelijke gemeenschap in een bepaald gebied. Overal waar het volk van God, het priesterschap en het heilig Altaar is, daar is de Kerk. Welnu, de Kerk bevat deze drie elementen : het zijn de christenen met hun priester, die in naam van de bisschop de Goddelijke Liturgie celebreren. Onze parochie is onze Kerk. Ieder christen, als lid van zijn parochie, behoort toe aan de Kerk. Iedereen in zijn parochie is verenigd met de Kerk en blijft ermee in contact. Het in zijn eigen kerk dat elke gelovige is gedoopt. In het doopregister van die kerk is zijn naam ingeschreven, op dezelfde wijze als hij ingeschreven is in de registers van zijn geboorteplaats, om zijn rechten als burger te kunnen uitoefenen. Door zijn doopsel ontvangt de gedoopte ook nog een ander burgerschap : dit van het koninkrijk der hemelen. In diezelfde parochieregisters zal men ook de namen schrijven van alle kinderen die later zullen geboren worden, de dag van hu doopsel, het huwelijk en hun begrafenis.

Ireneos van Lyon : Christus deel 3

CHRISTUS

Ireneos van Lyon

(Vervolg- deel 3)

Psalm 88 over Christus’lijden
De Psalmist zegt over Christus’lijden (88,39-46) : ‘Gij hebt hem verstoten en versmaad. Gij hebt Uw Gezalfde verworpen; Gij hebt het Verbond met Uw dienaar verbroken, Gij hebt zijn Heiligdom laten schenden tot op de grond. Gij hebt al zijn omheiningen verwoest, zijn versterkingen hebt Gij neergehaald. Alle voorbijgangers hebben hem geplunderd, Hij is een smaad geworden voor zijn buren. Gij hebt de rechterhand van zijn verdrukkers verhoogd, al zijn vijanden hebt Gij over hem verblijd. De hulp van zijn zwaard hebt Gij terug doen wijken. Hij hebt hem niet bijgestaan in de oorlog. Zijn reinigingsoffer hebt Gij versmaad en zijn troon ter aarde geworpen. Gij hebt de dagen van zijn (levens)tijd verkort en met schaamte hebt Gij hem overdekt’.